Av. Mehmet Toprak

  IV.  İşçinin kişiliğinin korunması  1. Genel olarak MADDE 417- İşveren, hizmet ilişkisinde  işçinin   kişiliğini korumak ve saygı göstermek  ve işyerinde  dürüstlük ilkelerine uygun  bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür. İşverenin yukarıdaki hükümler dâhil, kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle işçinin ölümü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi veya kişilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini,  sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk  hükümlerine tabidir.  

  VII. Ücrette adalet sağlanması   MADDE 55-  Ücret emeğin karşılığıdır.   Devlet, çalışanların yaptıkları işe uygun  adaletli bir ücret  elde etmeleri ve  diğer sosyal yardım lardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alır.   (Değişik fıkra: 3/10/2001-4709/21 md.) Asgarî ücretin tespitinde çalışanların geçim şartları ile ülkenin  ekonomik durumu  da gözönünde bulundurulur.  

  B. Çalışma şartları ve dinlenme hakkı   MADDE 50-  Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz.   Küçükler ve  kadınla r ile bedenî ve ruhî yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından  özel olarak korunurl ar.   Dinlenmek, çalışanların hakkıdır.   Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık  izin hakları ve şartları kanunla  düzenlenir.  

  MADDE 25 – (1) İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde; bu tehlike giderilinceye kadar, hayati tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riskin etkileyebileceği alan ile çalışanlar dikkate alınarak, işyerinin bir bölümünde veya tamamında iş durdurulur. Ayrıca çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda iş durdurulur.  (2) İş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili üç iş müfettişinden oluşan heyet, iş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili iş müfettişinin tespiti üzerine gerekli incelemeleri yaparak, tespit tarihinden itibaren iki gün içerisinde işin durdurulmasına karar verebilir. Ancak tespit edilen hususun acil müdahaleyi gerektirmesi hâlinde; tespiti yapan iş müfett

    MADDE 13 – (1)  Ciddi ve yakın tehlike  ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhâl kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilir.    (2) Kurul veya işverenin  çalışanın talebi yönünde   karar vermesi hâlinde çalışan, gerekli  tedbirler alınıncaya kada r  çalışmaktan kaçınabilir.  Çalışanların  çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklıdır.     (3) Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin  önlenemez olduğu durumlarda   birinci fıkradaki usule uymak zorunda olmaksızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz.    (4) İş sözleşmesiyle çalışanlar,  talep etmelerine rağmen gerekli ted

  MADDE 49-  Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir.   (Değişik: 3/10/2001-4709/19 md.)   Devlet,  çalışanların   hayat seviyesini yükseltme k, çalışma hayatını geliştirmek için  çalışanları  ve işsizleri  korumak , çalışmayı desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak ve  çalışma barışını  sağlamak için gerekli tedbirleri alır.