Av. Mehmet Toprak

  IV.  İşçinin kişiliğinin korunması  1. Genel olarak MADDE 417- İşveren, hizmet ilişkisinde  işçinin   kişiliğini korumak ve saygı göstermek  ve işyerinde  dürüstlük ilkelerine uygun  bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür. İşverenin yukarıdaki hükümler dâhil, kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle işçinin ölümü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi veya kişilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini,  sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk  hükümlerine tabidir.  

  VII. Ücrette adalet sağlanması   MADDE 55-  Ücret emeğin karşılığıdır.   Devlet, çalışanların yaptıkları işe uygun  adaletli bir ücret  elde etmeleri ve  diğer sosyal yardım lardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alır.   (Değişik fıkra: 3/10/2001-4709/21 md.) Asgarî ücretin tespitinde çalışanların geçim şartları ile ülkenin  ekonomik durumu  da gözönünde bulundurulur.  

  B. Çalışma şartları ve dinlenme hakkı   MADDE 50-  Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz.   Küçükler ve  kadınla r ile bedenî ve ruhî yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından  özel olarak korunurl ar.   Dinlenmek, çalışanların hakkıdır.   Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık  izin hakları ve şartları kanunla  düzenlenir.  

  MADDE 25 – (1) İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde; bu tehlike giderilinceye kadar, hayati tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riskin etkileyebileceği alan ile çalışanlar dikkate alınarak, işyerinin bir bölümünde veya tamamında iş durdurulur. Ayrıca çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda iş durdurulur.  (2) İş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili üç iş müfettişinden oluşan heyet, iş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili iş müfettişinin tespiti üzerine gerekli incelemeleri yaparak, tespit tarihinden itibaren iki gün içerisinde işin durdurulmasına karar verebilir. Ancak tespit edilen hususun acil müdahaleyi gerektirmesi hâlinde; tespiti yapan iş müfett

    MADDE 13 – (1)  Ciddi ve yakın tehlike  ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhâl kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilir.    (2) Kurul veya işverenin  çalışanın talebi yönünde   karar vermesi hâlinde çalışan, gerekli  tedbirler alınıncaya kada r  çalışmaktan kaçınabilir.  Çalışanların  çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklıdır.     (3) Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin  önlenemez olduğu durumlarda   birinci fıkradaki usule uymak zorunda olmaksızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz.    (4) İş sözleşmesiyle çalışanlar,  talep etmelerine rağmen gerekli ted

  MADDE 49-  Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir.   (Değişik: 3/10/2001-4709/19 md.)   Devlet,  çalışanların   hayat seviyesini yükseltme k, çalışma hayatını geliştirmek için  çalışanları  ve işsizleri  korumak , çalışmayı desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak ve  çalışma barışını  sağlamak için gerekli tedbirleri alır.  

 (2) Muvazaanın incelenmesinde özellikle;  a) Alt işverene verilen işin, işyerinde asıl işveren tarafından yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin asıl işin yardımcı işlerinden olup olmadığı,  b) Alt işverene verilen işin işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olup olmadığı,  c) Alt işverenin daha önce o işyerinde çalıştırılan bir kişi olup olmadığı,  ç) Alt işverenin işe uygun yeterli ekipman ile tecrübeye sahip olup olmadığı,  d) İstihdam edeceği işçilerin niteliklerinin yapılacak işe uygun olup olmadığı,  e) Alt işverene verilen işte asıl işveren adına koordinasyon ve denetimle görevlendirilenlerden başka asıl işverenin işçisinin çalışıp çalışmadığı,  f) Yapılan alt işverenlik sözleşmesinin iş hukukunun öngördüğü kamusal yükümlülüklerden kaçınmayı amaçlayıp amaçlamadığı,  g) Yapılan alt işverenlik sözleşmesinin işçilerin iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi yahut mevzuattan kaynaklanan bireysel veya kolektif haklarını kısıtlamaya ya da ortad

 

 

 İŞ KAZASI • İBRANAME • DEĞERLENDİRME ÖZET: Gerçek anlamda ibranameden söz edebilmek için tanzim edilecek miktar ile ödenecek miktar arasında açık bir oransızlığın bulunmaması gerekir. Açık bir oransızlığın bulunduğu durumlarda ibraname makbuz niteliğindedir. Açık oransızlıktaki edimler bir misline yakın, bir misli ya da daha fazladır. Bu nedenle öncelikle söz konusu belgenin gerçek bir ibraname ya da makbuz niteliğinde olup olmadığı araştırılmalıdır. Y. HGK. E. 2015/1323 K. 2019/128 T. 12. 02. 2019 Kararın devamı için bakınız : İSTANBUL BAROSU DERGİSİ • Cilt: 96 • Sayı: 1 • Yıl: 2022 s. 285 vd.

 YARGITAY HUKUK GENEL KURULU ÜCRET ZAMLARI • EŞİT İŞLEM BORCU ÖZET: Sözleşme olmasa da işveren davacı işçinin işe girdiği tarihte tüm işçilere zam uygulamış ise eşit işlem borcu nedeniyle davacıya da zam uygulamak zorundadır. Bu nedenle, işe giriş ta rihinde davacı ile sözleşme yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise sözleşmedeki zamların uygulanıp uygulanmadığı, sözleşme yapılmamış ise eşit işlem kapsamında işe girdikten sonrasında yapılan ücret zamlarının tüm işçiler yönünden işyeri uygulaması haline gelip gelmediği araştırılmalıdır. Y. HGK. E.2016/1913 K. 2017/450 T. 15.03.2017 Kararın devamı için  bakınız : İSTANBUL BAROSU DERGİSİ • Cilt: 96 • Sayı: 1 • Yıl: 2022 s.281 vd.

 

 

 

 

 

 

 

 

  Aşırı sömü

Haksız Fiil Sorumluluğu Bir kişinin haksız ve hukuksuz şekildeki davranışlarının sonucunda zarar gören kişi ya da kişilerin zararlarını (tazminat ödemeyi teklif - kabul etmemiş olsa bile) gidermek   zorunda olmasına haksız fiil sorumluluğu adı verilir.  Şartları TBK 49 uyarınca haksız fiil sorumluluğunun şartları : • Fiil (Eylem – Davranış) • Hukuka Aykrılık • Zarar • Kusur • İlliyet Bağı (Neden – Sonuç İlişkisi) Olarak sayılabilir. Fiil (Davranış) Koşulu Yapma ya da yapmama şeklindeki insan davranışlarına fiil ya da eylem adı verilir. Bir hırsızın soygun yapması ve gece bekçisinin görevini yapmaması birer fiil yani eylemdir. Kişinin kendi rızası , üstün bir kişisel hakkın ya da toplumsal yararın korunması amacıyla  yapılan müdahaleler saldırı sayılmaz. Sözgelimi kişinin kendi isteği ile ya da bilinci kapalıyken yaşamını kurtarmak için ameliyata alınması, alev alan uçağı şehre düşmekten kurtarmak için