VUK Kısa Not

Özel hukukta alacaklılar kendi alacaklarını kendileri takip edemez. Aksi bir yaklaşım, yeni problemlerin çıkmasına neden olacaktır. Alacağı takip konusunda ölçüyü kaçırabilir ve yeni uyuşmazlıkların doğmasına neden olabilir.

Oysa vergi idaresi sadece vergileri değil, tüm kamu alacaklarını devlet adına takip edebilme yetki ve kurallarına sahiptir. Böylece yeni haksızlıkların doğmasına engel olacaktır.

Resen icra yetkisi, idarenin alacağı kararları başka bir aracı güce başvurmadan kendiliğinden icra edebilme yeteneğidir.

Cebri icra, vadenin dolmasına rağmen yükümlünün kendi iradesi ile vergi borcunu hâlâ ödememesi hâlinde, vergi idaresi harekete geçerek vergi alacağını zor kullanarak tahsile yönelmesidir.

Cebri icra yolu ile alınacak alacakların kapsamında, vergi ve vergi benzeri harç, resim, idari vergi cezaları ve gecikme zam ve faizlerini kamu gücüne dayanılarak alınan diğer gelirleridir.

Vergi dairesi, tahsil dairesi olarak doğrudan doğruya harekete geçerek vergi alacağını ve vergi cezalarını takip etmekte ve cebren tahsil yoluyla alacaklarını tahsil etmektedir. Buna resen icra yetkisi diyoruz.

Güvence önlemleri teminat, ihtiyati haciz, ihtiyati tahakkuk, rüçhan hakkı ve bazı tasarrufların iptali işlemleridir. Bunlar vergi alacağını tahsilini güvence altına almak için yapılır.

Teminat, kaçakçılık fiillerinin tespiti, vergi ziyaı cezasının kesilme işlemlerine başlanılması hâllerinde istenir.

Yükümlünün Türkiye’de yerleşim yerinin olmaması yanında hareketlerinin vergi alacağının tehlikede olduğunu göstermesi hâllerinde idarenin takdiri ile istenebilir.

Teminat olarak şunlar gösterilebilir. Para, bankalar ve özel finans kurumları tarafından verilen süresiz teminat mektupları, Hazine Müsteşarlığı’nca çıkarılan devlet iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler, Hükümetçe belli edilecek millî esham (hisse senetleri) ve tahviller (borç senetleri) ile haciz belgesine dayanılarak haczedilen menkul ve gayrimenkul mallardır.

şahsi kefil, teminat sağlayamayanlar tarafından gösterilebilir.

şahsi kefilin tahsil dairesi tarafından kabul şartına bağlı olması, vergi hukukunun kamu hukuku içerisinde yer almasına ve kamu yararının ön planda tutulmasına bağlarız.

Kefil muteber bir kişi olmalıdır.

Kefil, müteselsil kefil ve müşterek müteselsil borçlu olarak gösterilir.

Bu kişiyi kabul edip etmemekte alacaklı tahsil dairesi serbesttir.

Kefalet sözleşmesi, kefilin borçlunun borcuna karşılık olarak borcu alacaklıya ödeyeceğini taahhüt etmesidir.

Kefalet sözleşmesi noter tarafından hazırlanır.

“Rüçhan hakkı” adı verilen haciz ve iflasta kamu alacaklısına alacağın tahsili bakımından bir ayrıcalık tanınmasıdır.

Rüçhan hakkı, hacze iştirak ve rehinli alacaklarda malın aynından doğan vergilerin alacaklıların tatmininde önceliği olmasıdır.

Hacze iştirakte alacaklar garameten paylaştırılır.

Garameten paylaştırma, her bir alacaklının alacağının toplam alacaklar içerisindeki payı oranında tatmin edilmesidir.

Garameten paylaştırma, borçlunun paraya çevrilen varlıklarının, belli sıradaki alacaklılara yetmemesi durumunda, alacaklıların alacağının toplam alacaklar içerisindeki payı oranında tatmin edilmesidir.

ihtiyati haciz, kanunda sayılan nedenlerin meydana gelmesi hâlinde vergi dairesi başkanı veya mahâllin en büyük memurunun kararı ile borçlunun haczedilebilen malları üzerine tasarruf hakkının sınırlandırılması işlemidir.

ihtiyati haciz bir güvence önlemidir. Borçlunun malları üzerinde vergi alacağını tehlikeye sokan işlem yapmasına engel olmak içindir.

Kesin haciz ise güvence önlemi değil malların satılarak vergi alacağının karşılanması amacına yöneliktir.

ihtiyati haciz işlemine karşı 7 gün içerisinde vergi mahkemesinde dava açılabilir.

ihtiyati tahakkuk, ileride tahakkuk edebilecek vergi borcunun tahsilini güvence altına almak üzere defterdarın veya vergi dairesi başkanının takdiriyle verginin tahakkuk ettirilmesidir.

ihtiyati tahakkuk sebeplerine ve miktarına karşı 7gün içerisinde vergi mahkemesi nezdinde dava açılabilir.

Hükümsüz sayılan işlemler, kamu borçlusunun gerçekleştirdiği bir kısım temlik işlemleriyle borç taahhütlerinin, adli yargıda açılacak davalar ile hükümsüz saydırılması suretiyle kamu alacağının tahsilinin sağlanmasına yönelik düzenlemeleredir.

iptal davası tahsil dairesi tarafından vergi


borçlusu ile ilişkide bulunan kişilerle mirasçılarına ve kötü niyetli üçüncü kişilere karşı açılabilir.

iptal davası, tasarrufun gerçekleştiği tarihten itibaren 5 yıllık zaman aşımı süresi içerisinde açılabilir.

Diğer Önlemler olarak şunları sayabiliriz. Kamu alacağını kesmek zorunda olanların sorumluluğu, takasın işlerlik kazanabilmesi için vergi dairesinin kabul şartına bağlı olması, ödenmeyen vergi borcundan tasfiye memurların sorumlu olması, sermayesi paylara bölünmemiş şirketlerde şirketin feshinin istenebilmesi ve ödenmeyen kamu borçlarından kanuni temsilcilerin kendi malvarlıklarıyla sorumlu olması sayılabilir.

Cebren tahsil işlemleri teminatın paraya çevrilmesi, haciz ve iflastır

“Ödeme emri” kamu borcunu vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları gereği ile tebliğ edilen idari işlemdir.

Ödeme emrine karşı açılacak vergi davası nedenleri sadece AATUHK de belirtilenlerle sınırlı değildir.

Vergi davalarına karşı uygulanacak temel hükümler idari Yargılama Usulü Kanununda belirtilmiştir. AATUHK vergi davaları açısından eski bir kanun olmakla beraber iYUK’e göre özel kanun hükmümdedir.

iYUK ta gösterilen dava nedenleri yetki, şekil, sebep, konu ve maksat itibariyle hukuka uygun olmasıdır. iYUK öncesi itiraz komisyonlarının görev yaptığı dönemden kalan itiraz nedenleridir.iYUK de belirtilen nedenler AATUHK de belirtilen nedenleri de kapsamaktadır. Kendine ödeme emri tebliğ olunan kişi, böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya borcun zaman aşımına uğradığı gerekçeleri ile tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde alacaklı tahsil dairesine ait itiraz işlerine bakan vergi mahkemesinde dava açabilir.

Haciz, vergi borcunu usulüne uygun olarak ve zamanında ödemeyen vergi mükellefinin, kendi beyan ettiği veya idarenin tespit ettiği, mükellefin kendisinde ya da üçüncü kişilerde bulunan haczedilebilir taşınır ve taşınmaz malların, alacak veya hakların vergi borcuna yetecek miktarının kamu gücü kullanılmak suretiyle alınıp paraya çevrilmesidir.

Kanun bazı malların haczedilemeyeceğini belirlemiştir.  Bu mallar borçlunun, ailesinin geçimini sağlayabileceği bazı mallardır.

Haczedilen mallar açık artırma yöntemiyle satılır.

Her tahsil dairesinin belirlediği günde satılır.

Bozulacak ve değer kaybedecek mallar pazarlık usulüyle de satılabilir.

Tahsil dairesi olarak vergi dairesinin tacir mükellefler için doğrudan iflas yoluna başvurmasında yasal bir engel bulunmamaktadır. Ancak vergi mükellefi “bir şey almadan veren” konumundadır. iflasın neticeleri ise oldukça ağırdır. iflas sadece bir alacağın takibi neticesi doğurmaz. iflas eden kişinin ticari itibarı, tekrar aynı işi yapabilmesi ve bazı ihalelere girebilmesi için iflas etmemiş olması gerekmektedir. Vergi mükellefi “ altın yumurtlayan tavuk” gibidir. Onun ticari ve ekonomik hayatına son verilmesi vergi dairesinin de işine gelmez.

iflas, tacir olan vergi borçlusunun ödeme emrine rağmen borçlarını ödememesi durumunda gidilen bütüncül takip yöntemidir. iflas, ticari işlemlerinin yapıldığı yerdeki icra dairesine müracaat edilir.

Ödeme emri tebliğ edilir ve borç ödenmemiş ise ticaret mahkemesinde iflas davası açılabilir.

Konkordato, borçlunun alacaklılarının çoğunluğu ve alacakların en az 2/3’ üne sahip alacaklıların onayı ile yapılan ve icra mahkemesinin tasdiki ile hüküm ifade eden bir anlaşmadır.

Konkordato tasdik edilse bile, kamu alacakları için bağlayıcı değildir. Bu itibarla, kamu alacakları, konkordatoya bağlı olmaksızın takip edilebilir.



SORULAR

1. Vergi dairesinin başka bir aracı güce ihtiyaç duymadan vergi alacağını tahsil edebilme gücüne ne ad verilir?

a. Fiili yetki

b. Resen icra yetkisi

c. Cebri icra

d. Vergilerin cibayeti

e. Haciz

2. Aşağıdaki alacaklardan hangisi vergi icra hukuku kapsamı dışındadır?

a. Gümrük vergisi

b. inşaat ruhsat harcı

c. iş yeri kirası

d. ihale ile yapılan binanın yanlış yapılmasından doğan zarar

e. Gecikme faizi

3. Vergi borçlusunun mallarına haciz


konulmuştur. Mallar paraya çevrilmeden önce tahsil dairesinin hacze iştirakine ne ad verilir?

a. Garameten hakkı

b. Rüçhan hakkı

c. Vergi hakkı

d. Kamu hakkı

e. Geçiş hakkı

4. Vergi dairesi başkanı veya mahallin en büyük memurunun kararı ile borçlunun haczedilebilen malları üzerine tasarruf hakkının sınırlandırılması işlemine ne ad verilir?

a. Haciz

b. ihtiyati haciz

c. ihtiyati tedbir

d. ihtiyati tahakkuk

e. ipotek

5. ihtiyati tahakkuk kararını kim verebilir?

a. Vali

b. Kaymakam

c. Vergi dairesi müdürü

d. Defterdar

e. Gelir müdürü

6. Hükümsüz sayılan işlemlere karşı iptal davası hangi süreler içerisinde açılabilir? Tasarrufun gerçekleştiği tarihten itibaren:

a. Bir yıl

b. Üç yıl

c. Beş yıl

d. On yıl

e. On beş yıl

7. Aşağıdakilerden hangisi ödeme emrinin gerekleri

içerisinde yer almaz?

a. Borcun yedi gün içerisinde ödenmesi,

b. Mal bildiriminde bulunulması,

c. Ödeme plânının çıkarılması

d. Yedi gün içerisinde vergi mahkemesinde dava açılması,

e. Mal bildiriminde bulunmayanların hapisle tazyik edileceği.

8. Haciz belgesini hangi makam imzalamaktadır?

a. Defterdar

b.  Vali

c. Gelir müdürü

d. Gelirler grup müdürü

e. Cumhuriyet savcısı

9. Borçlunun haczedilebilecek bir malının bulunmaması durumunda, borcun faizsiz olarak tecil edilmesi sonucunu doğuran müessese aşağıdakilerden hangisidir?

a. Tehir belgesi

b. Rehin senedi

c. Aciz belgesi

d. Yoksulluk belgesi

e. Taksitlendirme belgesi

10. Borçlunun alacaklılarının çoğunluğunu oluşturan kitle ile yaptığı ve borcun belli bir miktarını ödemeyi içeren iflas sözleşmesine ne ad verilir?

a. Haciz sözleşmesi

b. Konkordato

c. iflas

d. Taksitlendirme sözleşmesi

e. Tehir sözleşmesi.



YANITLAR

1. B 2. C 3. B 4. B 5. D 6. C 7. C 8. B 9. C 10. B

Bu blogdaki popüler yayınlar

YOKLUK VE BUTLAN NEDİR ? MUTLAK VE NİSBİ BUTLAN ARASINDA NE FARK VARDIR ?

Nisbi hak ne demektir?

Cebrî icra ne demektir?

Defter tutmak zorunda olmayanlar (VERGİ USUL KANUNU Madde 173)

GAİPLİK

Ayırt Etme Gücü - Temyiz Kudreti - Mümeyyiz Olmak

AHDE VEFA NEDİR?

ALİUD NEDİR?

Tapu senedimi kaybettim. Evimi elimden alabilirler mi?

İşçinin rakip firmada